Het allereerste gastblog op Culturalize.nl is een feit. Mijn zwager neemt je graag mee met ons bezoek aan Hermitage Amsterdam. Het schrijven smaakt naar meer! Vinden jullie het leuk als hij vaker een blog post?
Op een koude zondagochtend stap ik samen met Daniëlle en Oscar in de metro richting Amsterdam. Het is een ietwat ongebruikelijk tijdstip, maar wij zijn in de verwachting dat het vroege opstaan de moeite waard zal zijn. Onze bestemming is namelijk de lustrumtentoonstelling ‘Dining with the Tsars’ in de Hermitage. Ter gelegenheid van het vijfjarig bestaan, kun je als bezoeker de bals en banketten van de Russische tsaren beleven. Hier volgt mijn verslag, door mijn ogen als experience designer.
Welkom aan het hof
Bij het betreden van de tentoonstelling word je verwelkomt door fluitende vogeltjes en een grote versperrende constructie. Het betreden van de zaal met de verschillende serviezen wordt hierdoor verhinderd. De ontwerpers zijn zich bewust dat de serviezen de topstukken zijn, deze worden daarom nog even bewaard en behoeven daarnaast ook enkele inleiding. Je wordt hier bovendien lekker gemaakt voor wat je nog gaat zien. Voordat ik weggeleid werd uit deze zaal, viel mij al wel het prachtige kleurpalet op waarmee de tentoonstelling is gemaakt: zalmroze en fluweel goud gecombineerd met neutraal wit.
Een lesje tsarenetiquette
De bezoeker meandert daarna door enkele ruimtes waarin niet de serviezen maar de eigenaren en gebruiken centraal staan. Hier komen thema’s aan bod als mode, etiquette en de tsarencuisine. Het grafisch ontwerp van deze ruimtes is prachtig, maar ik denk wel dat voor veel mensen tekst-heavy kan zijn. Toch zitten er enkele pareltjes tussen qua inhoud. Daniëlle en ik staarden met open mond naar de receptuur van ‘het gebraad van de vorstin’. Het principe van een matroesjka, maar dan met voedsel!
“Doe olijven in een leeuwerik, de leeuwerik in een kwartel, de kwartel in een patrijs, de patrijs in een fazant, de fazant in een kapoen (gecastreerde, vetgemeste haan) en tot slot de kapoen in een big.”
Aan tafel!
Na deze introductie keer je als bezoeker terug in de hoofdzaal met het servies. Deze zaal is werkelijk prachtig ingericht en overspoelt je met het gevoel van chique grandeur. Waar je zou verwachten dat al deze breekbare schoonheid achter glas en in vitrines zou staan, tref je het servies in zijn vertrouwde omgeving; op lang gedekte tafels. Je schuift hier letterlijk aan als hoog bezoek.
Tafeltje dekje
Ik liet de grote zaal even rustig op mij inwerken, er viel mij een aantal dingen op. Om het servies zonder vitrine op te stellen, hebben de ontwerpers aan aantal slimme oplossingen bedacht. Zo is elk stuk onzichtbaar bevestigd aan de tafel, bijvoorbeeld met doorzichtig visdraad. Daarnaast moeten we natuurlijk wel enige afstand houden van het opgestelde pracht en praal. In plaats van een standaard hekje, hebben de ontwerpers hekwerk ontworpen dat aansluit bij de sfeer die deze zaal moet ademen. Ik moet zelf ook even twee keer kijken, en zie dan dat het hek de stoelen om de gedekte tafels vormen.
Subtiele details
Het enige wat nog ontbreekt in deze zaal zijn de feestvierende gasten, maar ook hier hebben de ontwerpers een mooie oplossing voor bedacht. Zo nu en dan hoor je als bezoeker het ontkurken van een champagnefles en de voetstappen van een bediende. Door dit soort subtiel toegevoegde details merk je dat er goed over de beleving is nagedacht.
Het dessert
De bezoeker vervolgt na de grote zaal zijn weg naar kleinere ruimtes, waar weer enkele thema’s aan bod komen. De vervaardiging en de diplomatieke rol van deze serviezen, maar ook hoe je als hofdame je waaier kunt gebruiken om je huwelijke staat te communiceren op het tsarenhof komen aan bod. Tot slot krijg je een blik op het servies van de laatste Russische tsaar Stalin, voordat je onder het luiden van klokken het hof verlaat.
Mijn oordeel
Het ietwat saai ogende onderwerp (serviesgoed?) wordt op een mooie en verrassende manier gepresenteerd. Zeker als je liefhebber bent van kostuumdrama’s, zoals Downton Abbey of Pride & Prejudice, is deze tentoonstelling een bezoekje waard. Het verschaft een toegankelijk kijkje in het leven en de vergane glorie van het tsarenhof.
Dinging with the Tsars is meer dan alleen turen naar chique Russisch keukengerei. Toch is het servies alléén een bezoek waard. Daarover gesproken, ik heb er inhoudelijk maar weinig aandacht aan besteed. Want er moet voor jullie nog wel wat te ontdekken zijn. Echt ieder stuk servies is een kunstwerk op zich! Waarvan sommige beschilderde bordjes en kopjes zich in mijn ogen kunnen meten met de grote meesterwerken rondom het Museumplein.
Dining with the Tsars is nog tot 1 maart 2015 te zien in de Hermitage in Amsterdam.
Tekst: Victor Schade.
Fotografie: Victor Schade en Danielle Lakeman.
3 reacties on “Dining With The Tsars in Hermitage Amsterdam”